Kan ik met een stoma blijven werken?
Het hebben van een stoma is op zich geen reden om niet te kunnen werken. Er zijn wel een aantal zaken om rekening mee te houden:
- Het is verstandig om niet te zwaar te tillen, omdat een te grote druk op de buikwand bij een stoma niet goed is. Dit kunt u bespreken met uw leidinggevende of bedrijfsarts. Misschien moet er binnen het bedrijf aangepast werk voor u worden gezocht of moet er een aanpassing in het toilet worden gemaakt.
- Als u er veel belang aan hecht, kunt u ook collega’s inlichten over het feit dat u een stoma heeft. U kunt bijvoorbeeld vertellen dat u geen controle heeft over gasvorming en eventuele geluiden.
Kan ik zwanger worden als ik een stoma heb?
Normaal gesproken is het hebben van een stoma geen belemmering om zwanger te worden of te bevallen. Dus als er geen andere problemen zijn, is er geen reden waarom u geen kind zou kunnen krijgen. Wel is het aan te raden na de operatie eerst uw lichaam in balans te laten komen. Als u zwanger wilt worden kan het belangrijk zijn om daarover te praten met mensen die u kunnen adviseren, zoals de behandelend specialist en gynaecoloog. Zij kunnen ook beoordelen of uw gezondheid een zwangerschap toelaat. De stoma kan in de loop van de zwangerschap wat meer gaan uitpuilen en opzwellen. Meestal keert de normale toestand na de bevalling weer terug. Afhankelijk van welke stoma u heeft en welk type operatie u heeft ondergaan, is de werking van de anticonceptiepil verschillend. Pleeg hierover bij voorkeur overleg met uw arts.
Kan ik sporten met een stoma?
Met een stoma kunt u veel sporten uitoefenen. De eerste acht tot twaalf weken wordt intensieve sportbeoefening afgeraden. De stoma moet in die weken namelijk nog zijn vaste maat krijgen. Na die weken kunnen beschermingsbanden en caps worden besteld. Een aantal sporten kunt u beter niet uitoefenen als u een stoma heeft:
- gewichtheffen;
- intensieve kracht-contactsporten, zoals rugby, judo, karate en worstelen;
- sporten waarbij druk op de buikspieren en stoma wordt uitgeoefend, zoals brugturnen.
Duiken is mogelijk bij een incontinent stoma. Om uw lichaam en stomamateriaal goed te beschermen is het aan te bevelen een wetsuit bij het duiken te dragen. Op het moment dat uw darmen van slag zijn wordt duiken afgeraden. Voorafgaande aan het duiken is het eten van gasvormende voedingsmiddelen af te raden.
Duursporten vragen enige aanpassing bij een ileostoma en urinestoma. Bij duursporten moet u er goed op letten dat u voldoende drinkt. Vaak moet u ook extra zout innemen. Bij duursporten produceren de urine- en ileostoma vaak minder. Om klotsen van het zakje te voorkomen kunt u geltabletten in het zakje gebruiken, zodat de inhoud meer vast wordt.
Waar moet ik rekening mee houden als ik wil zwemmen?
Zwemmen met een stoma is goed mogelijk. Het stomamateriaal moet niet vlak voor het zwemmen worden aangebracht. De plakkracht is dan namelijk nog niet optimaal. U kunt het stomamateriaal eventueel extra vastzetten met speciale tapes, maar dit is over het algemeen niet nodig. De filter moet u wel tegen water beschermen. Hiervoor zijn er stickers in de verpakking.
Voor het zwemmen kunt u kleinere zakjes gebruiken. Ook is er speciale zwemkleding voor stomadragers. Er zijn ook firma’s die de zwemkleding op maat maken. Voor meer informatie kunt u terecht op de website www.stomaatje.nl.
Kan ik douchen met een stoma?
U kunt normaal douchen met een stoma. U moet wel voorkomen dat u de douchestralen met volle kracht op de stoma richt. Bij het douchen met een stoma heeft u de keuze uit drie mogelijkheden:
- met opvangmateriaal, dan wel het filter afplakken;
- alleen met de plak;
- zonder opvangmateriaal en vervolgens de huid goed drogen voordat u het materiaal er weer opplakt.
Na het douchen blijft het stoffen hoesje dat om het zakje zit vaak nog een tijdje vochtig. Het is daarom prettig om na het douchen het zakje te verwisselen. De plak is na het douchen gemakkelijker te verwijderen door de warmte van het water.
Bij het douchen zonder materiaal hoeft u niet bang te zijn dat er water in de stoma loopt. Er kan soms wel wat ontlasting of urine uit de stoma lopen. Bij een colostoma met een regelmatig ontlastingspatroon heeft u de minste kans op productie tijdens het douchen.
Wanneer kan ik het stomamateriaal het best vervangen?
Het stomamateriaal kunt u het best vervangen als de stoma niet loopt. Iedereen heeft een eigen ritme wanneer de stoma produceert. Zorg dat u leert herkennen wanneer bij u de stoma het rustigst is. Bij veel mensen produceert de stoma ‘s morgens het minst. Omdat ‘s nachts geen of minder voeding en vocht wordt genuttigd, is de productie van urine- en ileostoma ‘s ochtends over het algemeen minder.
Waar moet ik op letten bij de verzorging van de huid rondom de stoma?
U kunt de huid rondom de stoma verzorgen door allereerst de plak met een in lauw water gedrenkt gaasje voorzichtig van boven naar beneden los te pellen. Daarbij houdt u de huid strak. Voor het schoonmaken van de huid kunt u beter geen agressieve schoonmaakmiddelen gebruiken, omdat deze uw huid uitdrogen.
Plakresten kunt u verwijderen met lauw water en eventueel met reinigingsdoekjes zonder agressieve bestanddelen. Er komen steeds meer producten op de markt voor het verwijderen van plakresten. Houd er rekening mee dat sommige producten vervelende huidreacties teweeg kunnen brengen. Producten met alcohol drogen de huid uit. Maak daarom na eventueel gebruik van schoonmaakmiddelen de huid schoon met lauw water.
Het is van groot belang dat u de huid rondom de stoma goed inspecteert. U kunt de stomaverpleegkundige inschakelen wanneer u de huid verzorgt zoals geadviseerd en er alsnog sprake is van huidirritatie.
Wat draag ik altijd bij me zodat ik me in geval van nood kan redden?
Als u buitenshuis bent is het handig de volgende zaken mee te nemen:
- eigen op maat gebracht stomamateriaal;
- afvalzakjes en gaasjes;
- eventueel schone kleding.
Hoe bewaar ik stomamateriaal?
Stomamateriaal moet goed worden bewaard. Een koele, droge opslagplaats is het best, bijvoorbeeld in een kast. Onder te koude of warme omstandigheden vermindert de kwaliteit van het materiaal. Vlakbij de verwarming of ergens anders waar het te warm kan worden, kan de huidplaat smelten, waardoor de vorm en kwaliteit veranderen. Hetzelfde geldt voor de doucheruimte, daar is het te vochtig. Tijdens vakantie in warme oorden kan het materiaal zowel in als buiten de auto het best worden bewaard in een koeltas. De stomaplakken en zakjes blijven als ze bewaard zijn onder de juiste omstandigheden jarenlang goed.
Kan ik van opvangmateriaal wisselen?
Het kan voorkomen dat u in de loop van de tijd ander stomaopvangmateriaal wilt hebben. De stomaverpleegkundige kan u helpen voor- en nadelen van materiaal af te wegen. Ook als u problemen heeft, kunt u in overleg met de stomaverpleegkundige van materiaal wisselen. In de loop van de jaren kunt u dikker zijn geworden of kunnen er huidplooien zijn ontstaan waardoor mogelijk lekkages optreden. Ook kan een stoma terugtrekken. De stomaverpleegkundige kan dan aangepast materiaal voor u bestellen. Problemen met de stoma zijn vaak individueel; dat wat bij de een werkt, hoeft bij de ander niet te werken.
Als u liever één- dan tweedelig materiaal wilt gaan gebruiken en u van merk wisselt, kan het gebeuren dat u eerst aan het merk moet wennen en dat de plak pas na enige tijd goed blijft zitten.
