Kreatinine

Creatinine, eGFR, CKD-EPI, estimated GFR, geschatte kreatinine klaring

eGFR CKD-EPI wordt standaard gerapporteerd (>18 jaar).

Kreatinine

CKD-EPI eGFR kreatinine
M/V (≥ 18 jaar): > 90 ml/min/1,73m2

Dagelijks

Streekziekenhuis Koningin Beatrix

Certificering:
ISO15189_RvA_Testen_M020_CH.KCA.01

7 dagen

Kreatinine gehalte in bloed wordt bepaald door spiermassa en nierfunctie. Kreatinine in plasma is verhoogd bij renale, prerenale en postrenale nierinsufficiëntie. Kreatinine kan tevens (foutief) verhoogd zijn door medicijnen die de tubulaire secretie beinvloeden (cefalosporine, cimetidine, trimethoprim) en door overmatige vleesconsumptie. Bij elke kreatinine aanvraag in plasma wordt de eGFR (estimated GFR) berekend mbv CKD EPI (2009) formule uit 4 parameters: serum kreatinine, geslacht, leeftijd. Na het 40e levensjaar neemt de nierfunctie met ongeveer 7 ml/min per decade af. Verlaagd kreatinine gehalte in het bloed worden veroorzaakt door ondervoeding, myopathieen, spierdystrofie en erfelijke metabole stoornissen (kreatine biosynthese defect).

Voor kinderen wordt geen eGFR berekent met de CKD-EPI formule, omdat de formule hiervoor niet toereikend is. Voor personen onder de 18 jaar kan de eGFR worden berekend met de Bedside Schwartz formule. Deze heeft als variabelen: kreatinine concentratie in serum/plasma en de lengte van de persoon in centimeters.

Om op eenvoudige wijze de nierfunctie te evalueren, wordt de glomerulaire filtratie snelheid (estimated GFR; eGFR) geschat aan de hand van serum kreatininewaarden, geslacht en leeftijd. De eGFR wordt, samen met albuminuria en informatie uit beeldvorming, gebruikt om chronische nierziekten in verschillende stadia te classificeren. Een GFR <60 mL/min/ 1.73 m2 is voldoende voor het stellen van de diagnose chronische nierschade Stagering III–V.

Aanbevelingen:

• Gebruik de CKD-EPI creatinine formule (2009) voor eGFR schatting voor patiënten >18 jaar.
• Lage spiermassa leidt tot eGFR overschatting en hoge spiermassa tot onderschatting. Bij ernstige amputatie, paraplegie of cachexie kan de kreatinine gebaseerde eGFR CKD-EPI niet worden gebruikt. Dit geldt ook voor de hemodialyse patiënten.
• Indien de eGFR > 90 ml/min/1.73 m2 is, is een serum creatinine verandering >20% nodig voor het aantonen van een significante reductie in nierfunctie.
• Interpreteer eGFR waarden > 60 ml/min/1.73 m2 voorzichtig, omdat schattingen minder betrouwbaar worden bij toenemende GFR.
• Confirmeer bij een onbekende patiënt een eGFR resultaat < 60 ml/min/1.73 m2 binnen twee weken. Hou rekening met biologische en analytische variatie. (Biologische variatie in ieder individu CVw = 4-7% en totale analytische variatie in alle Nederlandse laboratoria CVa < 2%)
• eGFR dient onderscheiden te worden van kreatinine klaring (U*V/P). Door tubulaire secretie van kreatinine zit er gemiddeld 25% verschil tussen de zuivere GFR en een kreatinine klaring. Cockroft-Gault is op klaring gebaseerd. Deze begrippen dienen niet door elkaar gebruikt te worden.
• Bij kwetsbare patiënten is het te overwegen om gebruik te maken van een patiënt specifieke, vooraf bepaalde “baseline” van serum/plasma kreatinine (enzymatisch IDMS gestandaardiseerd) die gemonitord wordt teneinde een afname in eGFR te kunnen detecteren.
  
  Stadiëring van chronische nierschade op basis van eGFR en albumine-creatinineratio en daaraan gekoppelde risicoschatting.
  

Streekziekenhuis Koningin Beatrix