Knieprothese

Als uw knie beschadigd of versleten is, heeft u pijn tijdens het lopen en lang staan. Uw knie kan ook stijf worden. Heeft u er teveel last van? Dan kan de orthopedisch chirurg een knieprothese adviseren.

De knie

Afbeelding van de knie

De knie is een scharniergewricht. Het bestaat uit twee botdelen: het scheenbeen en het dijbeen. Op de botuiteinden zit een laagje kraakbeen. Deze laag is elastisch en vangt schokken en stoten op, zodat de knie soepel beweegt. Tussen de botuiteinden zit de meniscus als een soort stootkussen.

Middenin het kniegewricht ligt de voorste kruisband en aan de achterkant de achterste kruisband. De kruisbanden zorgen ervoor dat de botten van het dij- en scheenbeen niet teveel verschuiven.

Een beschadigde of versleten knie

Als u veel pijn voelt bij het (trap)lopen, opstaan of lang staan, kan dat wijzen op een beschadigde of versleten knie. In een later stadium kunt u uw knie soms niet meer strekken. Ook kan de knie in een afwijkende stand gaan staan: een zogeheten X- of O-beenstand. In dat geval voelt uw knie in toenemende mate instabiel aan.

De oorzaak van een slijtage van een kniegewricht is meestal onduidelijk. Kraakbeen- en stofwisselingsziekten of kraakbeenbeschadiging door een botbreuk zijn mogelijk de oorzaak. Wanneer een meniscus is verwijderd, is er een grotere kans op slijtage. Reumapatiënten hebben vaak knieproblemen, omdat reuma het laagje kraakbeen aantast.

Knieprothese

De orthopedisch chirurg stelt de ernst van de slijtage vast door lichamelijk onderzoek en röntgenfoto’s. Het kniegewricht kan zo ernstig beschadigd zijn dat een knieprothese noodzakelijk is.

Soorten knieprothesen
Er zijn verschillende soorten knieprotheses. De totale knieprothese wordt het meest toegepast. Deze vervangt het gehele kniegewricht. De halve knieprothese vervangt alleen de binnenzijde van het kniegewricht. 


Afbeelding: Totale knieprothese

Afbeelding: Halve knieprothese (binnenkant knie)

Aan de boven- en onderkant is de knieprothese van metaal. Een kunststofschijf tussen de metalen delen van de prothese zorgt ervoor dat de knie soepel kan scharnieren. In een aantal gevallen wordt ook het gewrichtsoppervlak van de knieschijf vervangen door kunststof.

De onderdelen van de knieprothese worden in de meeste gevallen vastgezet met botcement (een soort lijm). Er bestaan ook prothesen met een speciale ingroei-coating. Hierbij is géén botcement nodig.

De operatie

De operatie vindt plaats onder algehele narcose of een ruggenprik. De operatie duurt 60 tot 90 minuten. De orthopedisch chirurg maakt aan de voorkant van de knie een verticale snee. Met speciale instrumenten verwijdert hij de versleten botdelen en maakt het overgebleven bot passend voor de prothese. Dan plaatst de orthopedisch chirurg de knieprothese. Het litteken zit aan de voorkant en is ongeveer 15-20 cm lang.

Na de operatie
Vaak mag u aan het einde van de operatiedag al uit bed. Dan begint de revalidatie onder begeleiding van de fysiotherapeut. Dit bestaat vooral uit het buigen en strekken van de knie. Met behulp van krukken mag u uw been belasten. Meestal kunt u de volgende dag naar huis.

U heeft enkele dagen pijn en krijgt hiervoor pijnstillers. Meestal krijgt u medicijnen om trombose te voorkomen. Deze bloedverdunnende medicijnen worden tot 2 weken na de operatie gegeven.

Sommige patiënten houden enige tijd last van de knieschijf of van zwelling en warmte van de knie, maar deze klachten verdwijnen over het algemeen weer. In enkele gevallen is de slijtage zo ernstig dat ondanks de operatie de knie niet voldoende beweeglijk wordt.

Resultaat

Na het plaatsen van een knieprothese is de pijn meestal verdwenen en kunt u veel beter lopen. In veel gevallen kunt u de knie minstens negentig graden buigen. Fietsen is meestal mogelijk. Het is niet verstandig om de nieuwe knie zwaar te belasten tijdens werk of sport. De kans op beschadiging is dan groter. De orthopedisch chirurg kan u hierover adviseren. Knieprothesen zijn tegenwoordig van zeer goede kwaliteit. Meestal gaat de hij minimaal tien tot vijftien jaar mee. 


Bron: www.zorgvoorbeweging.nl van de Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV). 
Illustraties door: Myrthe Boymans.