Droge ogen

Mensen met droge ogen produceren niet genoeg traanvocht of hebben traanvocht van slechte kwaliteit. Daardoor kunnen hun ogen gaan branden, steken of slijm afscheiden. Ook kunnen mensen met droge ogen last hebben van wisselend en wazig zicht, of het zien van een vlies dat bij knipperen verandert. Wat opmerkelijk is, is dat het branden en steken ook weer kan leiden tot abnormaal tranende ogen. Deze tranen zijn echter niet hetzelfde als het normale vochtlaagje dat altijd over het oog ligt en ze lossen het probleem van droge ogen niet op.

Wat is traanvocht?
Elke keer als u knippert met uw ogen, wordt er traanvocht in een dun laagje gelijkmatig verdeeld over het oog. Dit dunne laagje noemt men de traanfilm. De traanfilm houdt het oog glad en beschermt tegen de buitenlucht. De traanfilm is samengesteld uit drie bestanddelen: een olieachtige laag, een waterige laag en een slijmachtige laag. De belangrijkste functie van de traanfilm is het oog vochtig en glad te houden en te beschermen tegen de buitenlucht.

Wat zijn de oorzaken van droge ogen?
Droge ogen kunnen veel oorzaken hebben. De samenstelling van de laagjes van de traanfilm kan verstoord zijn. Dit kan onder meer het gevolg zijn van afwijkingen of ontstekingen aan de oogleden. Bij droge ogen speelt ook de leeftijd een rol. Jongere mensen hebben minder vaak droge ogen dan mensen die wat ouder zijn. Droge ogen kunnen ook het gevolg zijn van bepaalde ziekten (zoals de ziekte van Sjögren) of geneesmiddelen (bijvoorbeeld chemotherapie). Door middel van een spleetlamp-onderzoek en kleurstofdruppels kan de oogarts de traanfilm beoordelen. Ook kan de traanvochtproductie worden gemeten met behulp van een strookje vloeipapier onder het onderste ooglid. Zo kan de oorzaak van droge ogen soms vastgesteld worden, maar een oorzaak wordt niet altijd gevonden.

Behandeling van droge ogen
De behandeling van droge ogen is meestal niet eenvoudig, omdat het niet altijd lukt de bron van het probleem vast te stellen en aan te pakken. In de meeste gevallen bestaat de behandeling uit het zoveel mogelijk verminderen van de irritatie. Dit gebeurt bij voorkeur met behulp van kunstmatig traanvocht: kunsttranen. Deze hebben als kenmerk dat ze vrij snel, maar slechts een tijdelijk effect hebben. Vaak gebruiken mensen met droge ogen de kunsttranen een aantal keer per dag en gedurende een langere periode. Tijdelijk gebruik van ontstekingsremmende oogdruppels is soms nodig, maar deze druppels kunnen vanwege het risico op bijwerkingen meestal niet langdurig worden gebruikt. Een andere behandeling is het blokkeren van de traanafvoer door middel van een klein plugje in de opening van de traanafvoer: het traanpuntje. Hierdoor kunnen de ogen het traanvocht zo lang mogelijk vasthouden. Eventueel kan er een kleine ingreep aan het ooglid gedaan worden. De oogarts adviseert alleen een plugje of ingreep als de droge ogen niet op makkelijkere manier verholpen kunnen worden.

Wat kunt u zelf doen?
Wanneer u last heeft van droge ogen, kunt u voorkomen dat het traanvocht te snel verdampt door de luchtvochtigheid in huis te verbeteren. Buiten kan een speciale (fiets)bril ervoor zorgen dat de ogen door de wind niet teveel uitdrogen. Vermijd omstandigheden die droogte of irritatie geven, zoals een haarföhn, een ventilator of rook. Sommige mensen slapen met hun ogen half open. Als u dit weet is het belangrijk om dit te melden aan uw oogarts.