100e ‘interland’ voor Dr. Cas Weykamp

Zoals een voetballer zijn 100e interland speelt, publiceerde klinisch chemicus Dr. Cas Weykamp van het Streekziekenhuis Koningin Beatrix (SKB) zijn 100e wetenschappelijke artikel. Een bijzondere mijlpaal. Na al die jaren blijft het verbeteren van de kwaliteit van bloedonderzoek hem mateloos boeien: “Het leuke is dat dit artikel gaat over het zelfde molecuul als mijn allereerste onderzoek: HbA1c.” HbA1c is de stof die de bloedsuikerwaarde over een aantal maanden weergeeft. Daarmee kun je zien of een diabetespatiënt goed ingesteld is. Cas: “Telkens gaan we een stapje verder. Dat is belangrijk, zo blijven we werken aan verbetering bloedonderzoek over de hele wereld.” 

Cas Weykamp bouwde tijdens zijn carrière binnen het SKB het MCA laboratorium op. Dit laboratorium speelt wereldwijd een belangrijke rol in de ontwikkeling van bloedonderzoeken. Met zijn collega’s draagt hij bij aan het verbeteren van bloedonderzoeken. Daardoor verbeteren ook behandelingen, onder meer van diabetespatiënten. “Ons doel is om gereedschap te ontwikkelen waarmee laboratoria wereldwijd heel nauwkeurig kunnen meten waardoor resultaten overal het zelfde zijn.”

100e wetenschappelijke artikel
Voor deze 100e wetenschappelijke publicatie deed Cas onderzoek naar de invloed van biologische verschillen tussen mensen op de uitkomsten van de testresultaten voor de stof HbA1c. Cas legt uit: “Om te bepalen of iemand van 95 kilo te zwaar is, moet je meer weten. Wat is de lengte? Hoe gespierd is iemand? Dat heeft invloed op hoe betrouwbaar het antwoord is. Zo hebben wij een model ontwikkeld dat rekening houdt met biologische verschillen zodat laboratoria nog nauwkeuriger kunnen beoordelen hoe betrouwbaar de resultaten van bloedonderzoek zijn.” 

40 keer rond de aarde
Cas is nog aan het SKB verbonden als adviseur. “Mijn pensioen vind ik leuk maar mijn werk ook. Nu heb ik het beste van beiden. Inmiddels laat ik een deel van het werk wel aan anderen over; reizen en lezingen geven bijvoorbeeld. Ik gaf in totaal 383 lezingen in 43 verschillende landen. Daarvoor ben ik drie jaar van huis geweest en 40 keer rond de aarde gevlogen. Dat doet nu mijn collega Carla Siebelder. Ik werk vanaf 1977 en  het is tijd om hier iets meer balans in te brengen.” Cas en Carla werken ook samen aan publicatie 101: over het internationale ringonderzoek dat het MCA laboratorium elk jaar voor 5000 laboratoria in 25 landen organiseert. Bij zo’n ringonderzoek wordt gekeken hoe laboratoria scoren bij de resultaten van bloedonderzoek. Cas: “Als een laboratorium niet binnen de juiste bandbreedte scoort, kun je kijken waar het aan ligt: de werkwijze van het laboratorium of de testkit die gebruikt is. Zo kan het resultaat van zo’n onderzoek laboratoria stimuleren om hun werkwijze aan te passen en fabrikanten om hun testkits te verbeteren. En hiermee verbeteren we uiteindelijk ook de behandeling van patiënten wereldwijd.” 

Eén elektrische typemachine
Hoewel het artikel gaat over het zelfde molecuul als in 1982 is er in al die jaren natuurlijk veel veranderd. Cas: “In 1982 was er slechts één elektrische typemachine in het ziekenhuis, bij de secretaresse van de bestuurder. Die leende ik dan in het weekend om mijn artikel uit te typen. Als het helemaal uitgetypt was, stuurde ik het naar mijn meelezers en kreeg ik het ook per post weer terug. Voordat een artikel gepubliceerd werd, gingen er maanden over heen. Tegenwoordig kan dat hele proces binnen een week.”

Waardering voor zijn wereldwijde werk
Cas kreeg veel waardering voor zijn werk om bloedonderzoek wereldwijd te verbeteren. In 2017 ontving hij een IFCC Medal for Outstandig Service van de internationale organisatie voor klinische chemie. Ook ontving hij erkenning van de Nederlandse Stichting Kwaliteitsbewaking Medische Laboratoriumdiagnostiek voor zijn belangrijke werk. En als kers op de taart werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Een onderscheiding voor bijzondere prestaties, talent of uitzonderlijke verdiensten voor Nederland.